မာန သံေယာဇဥ္ၾကိဳး (က)

မာန သံေယာဇဥ္ၾကိဳး

အပိုင္း ( က )

ေဆာင္ပုဒ္- မိမိကိန္းရာ ၊ သတၱ၀ါကို ၊ ထိုထို ဘံုမွ ၊ မလြတ္ရေအာင္ ၊
ခ်ည္ေႏွာင္သမႈ ၾကိဳးႏွယ္ျပဳ၊ မွတ္ရႈ သံေယာဇဥ္။ (အေျချပဳ သျဂိဳ ၤဟ္၊ စာ - ၄၁၇)

ဘ၀ေတြမွ လြတ္ထြက္မသြားေအာင္ ၾကိဳးလိုဘဲ ခ်ည္ေႏွာင္တတ္တာမို ့ သံေယာဇဥ္လို ့ ေခၚေၾကာင္း အခ်ိဳ ့အဘိဓမၼာ က်မ္းေတြမွာ လာပါတယ္။

ၾကားေနၾက စကားက မာနၾကီးလိုက္တာတဲ့။ မာန ၾကီးတယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာလိုက္တဲ့သူကေရာ မာန မရွိေလေရာ့သလား၊ မရွိတဲ့ သေဘာ ျဖစ္သြားတတ္ တယ္။ မာနဆိုတာ အနာဂါမ္ပုဂၢဳိလ္ အထိ ရွိတယ္ ဆိုတာကို အဘိဓမၼာ ယမိုက္က်မ္း အနဳသယ အခန္းမွာေတြ ့ရွိပါတယ္။ ဒီလိုဆိုေတာ့ မာန ဆိုတာ သာမန္ ပုထုဇဥ္ လူတိုင္းမွာ ရွိပါ တယ္။

ျပီးေတာ့ မာန ဆိုတဲ့ သံေယာဇဥ္ၾကိဳးဟာ အေရးပါတယ္။ ၾကိဳးဆယ္ေခ်ာင္းထဲမွာ သံသရာ ရွည္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ ေခါင္းပိုင္းမွာ ပါေနတာ ေတြ ့ရတယ္။ စာအလို ကေတာ့ ပပၪၥတဲ့။ ပပၪၥ တရားသံုးပါးျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာ၊ မာန ၊ ဒိ႒ိ တို ့ျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာက ေတြ ့တာ သေဘာက်ျခင္း။ မာန က ေတြးထင္ျခင္း၊ ဒိ႒ိက အျမင္မရွင္းျခင္း သေဘာေတြပါပဲ။ ဒီလိုဆိုေတာ့ မာန ရွိရင္ သံသရာ ကို ဆြဲဆန္ ့တတ္တဲ့ ၾကိဳးအခိုင္မာ တစ္ေခ်ာင္းဆိုတာ ေသခ်ာသြား တယ္ေပါ့။

မာန ဟာ သံသရာရွည္ေအာင္ ဆြဲဆန့္တတ္လို ့ ဆိုးလို္က္တာ ။ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မာန ဟာ မရွိသင့္ဘူးလို ့လည္း ထင္စရာ ရွိပါတယ္။ တကယ္က ေတာ့ မာနဆိုတာရွိသင့္တဲ့ မာနလည္း ရွိပါ ေသး တယ္။ ရွိျခင္းအားျဖင့္ သံသရာမွ လြတ္နိုင္ပါတယ္။

ပထမ မာန ဆိုတာကို အၾကမ္းျဖင့္ မွတ္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ မာန သံုးမ်ိဳးပါ။

၁။ေသယ်မာန။ ၂။ သဒိသမာန။ ၃။ ဟီနမာန တဲ့။ ဒီမာန သံုးမ်ိဳးဟာ သာမန္ လူေရာ သာမန္ ဘုန္းၾကီးမွာပါ ရွိတာပါ။ ဆိုပါစို ့- ဘုန္းၾကီးကိုပဲ စေလ့လာၾကည့္စို ့။ ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးက သီလ သမာဓိ ပညာ ေတြ ရွိေနျပီဆိုရင္ ငါ့မွာ ဒါေတြရွိတယ္။ ငါက သူတို ့ထက္ ဒါသာတယ္ ဆိုျပီး မာန ျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ ပုဥ္းၾကီးတဲ့ ဘုန္းၾကီးက လည္း ငါက ပုဥ္းၾကီးတယ္ဆိုျပီး အခ်င္းခ်င္း ႏႈိင္းယွဥ္ကာ သာ ေၾကာင္း မာနတတ္ပါတယ္။ ဒါကို ေသယ်မာန လို ့ေခၚပါတယ္။

ျပီးေတာ့ အခ်င္းခ်င္း တူတဲ့ အရည္ခ်င္းကို ၾကည့္ျပီး ငါ့မွာလည္း သူနဲ ့အတူတူပဲ၊
ဘာကြာလို ့လဲ ဆိုတဲ့ မာန လည္း ရွိတတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒါကုိေတာ့ သဒိသမာန။

တစ္ခါတစ္ခါ အဆင္မေျပမႈေတြနဲ ့ ၾကံဳေတြ ့ျပန္ရင္လည္း ငါလို သီလ သမာဓိ ပညာ ေတြ ရွိတဲ့သူေတာင္မွ ရွားပါးလိုက္တာ ဆိုျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ ေသးသိမ္တဲ့ စိတ္ျဖစ္ မာန မ်ိဳးလို ့ ရွိျပန္တယ္။ ဒါကို ဟီနမာန။

ဒါက တကယ္ အဆင္ျမင့္ပါတယ္ ဆိုတဲ့ သူမွာ ျဖစ္တဲ့ မာနမ်ိဳး သံုးမ်ိဳးေပါ့။ အလယ္လတ္တမ္း ရွိသူေတြ ကလည္း ဒီသံုးမ်ိဳးျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ အေျခခံနည္းသူမွာလည္း ဒီသံုးမ်ိဳး စလံုးၾကံၾကံဖန္ေတြး ထင္ျပီး မာန ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

အေျခခံ မာနသံုးမ်ိဳးကို မူတည္ျပီး ပုဂၢိဳလ္ သံုးမ်ိဳးအလိုက္ သံုးပါစီ ျဖစ္တာမို ့ ေပါင္းၾကည့္လိုက္ ပါက မာန ကိုးမ်ိဳးေတာင္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

ဒီလို ၾကည့္ျပန္ေတာ့ မာနဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေတြးထင္ျခင္း မွတ္ယူျခင္း တစ္မ်ိဳးပါပဲေလ။
မာနေတြ ရိုက္ခ်ိဳးဖို ့ ဘုန္းၾကီး၀တ္လာတဲ့ သာမန္ ဘုန္းၾကီးမ်ားေတာင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မာန။ လူေတြမွာ ေတာ့ မာနျဖစ္ဖို ့ကေတာ့ ေျပာဆိုဖြယ္ရာ ဘယ္မွာ ရွိအ့ံနည္း...။ ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ ဟူလို။ ပိုလို ့ ျဖစ္နိုင္တယ္ ဟူလို။ျဖစ္ေနၾကတယ္ ဟူလို။

မာနၾကီးလိုက္တာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးက အမ်ားစု လူေတြအေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာတတ္တဲ့ စကား လံုးပါ။ မာနၾကီးလိုက္တာလို ့ အေျပာခံရသူလည္း မာနၾကီးပင္ ၾကီးေသာ္ျငား အေျပာခံလိုက္ရတာ ၾကိဳက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

မာန ဆိုတာဟာလည္း ပစၥည္းရွိလို ့၊ ရာထူးၾကီးလို ့၊ ပညာေရးေတာ္လို ့၊ ရုပ္လွလို ့ဆိုတဲ့ စတဲ့ အေျခခံတရားေတြေၾကာင့္ ေထာင္ေထာင္ေတာင္ မာန ေတြျဖစ္တာပါ။ မာနၾကီးလိုက္တာလို ့ ေျပာသူကလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသးသိမ္စိတ္ေတြ ၀င္လာတာနဲ ့အမွ် ငါထမင္းငါစားတာ ၊ဘာထည့္ တြက္ စရာ လိုလို ့လဲ ဆိုတဲ့ ေထာင္ေထာင္ေတာင္မာန ျဖစ္တာပါပဲ။ ငါလည္း ၾကိဳးစား ေသးတာ ေပါ့ ကြာ ဆိုတဲ့ မာန စိတ္ ေတြ လည္း၀င္လာပါတယ္ ။

ဒီလို ဆိုေတာ့ မာန ဆိုတာ ျပိဳင္ဆိုင္ျခင္း သေဘာလည္းလည္းပါတယ္။ အားက် မခံ ၾကိဳးစား တဲ ့ စိတ္သေဘာေတြလည္း ပါပါတယ္။ မာန ျဖစ္ျခင္းအားျဖင့္ ဦးတည္ရာ မွန္ဖို ့လိုပါတယ္။ မာနက ေကာင္းတဲ့ ဘက္ဦးတည္မိရင္ သံသရာကလြတ္နိုင္သလို ၊ မေကာင္းတဲ့ ဦးတည္မိပါက သံသရာကို ရွည္သထက္ ရွည္ေအာင္ ဆြဲဆန္ ့ေတာ့ပါလိမ့္မယ္။

ကဲ... မာနကို အေျခခံျပီး ဘ၀မွ လြတ္ေအာင္ ရုန္းထြက္မလား၊ ရွည္သထက္ ရွည္ေအာင္ လုပ္ၾက မလား၊ ကိုယ့္ဖာသာ စဥ္းစားၾကေပါ့။ ႏွစ္ခုစလံုးျဖစ္နိုင္တာပါပဲ။
ျဖစ္နိုင္ပံုကို သုတၱန္နည္း အဘိဓမၼာနည္း လာသည့္အတိုင္း ေရးသားပါဦးမယ္။

ေနာက္ အပိုင္းမ်ားကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ကာ အားေပးဖတ္ရႈကုန္...

မွတ္ခ်က္။ ။ဘုန္းၾကီးမ်ား မာနရွိပံုကို အစဦးစြာ ေျပာျခင္းမွာ က်မ္းဂန္မွာ ေသယ်မာန သဒိသမာန ဟီနမာနျဖစ္ပံုကိုဘုန္းၾကီးနဲ ့ ရွင္ဘုရင္မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ဟာကို ရွင္းျပထားတာေတြ ့ပါတယ္။ ထို ေနာက္ မွ အမတ္ၾကီးမ်ား မွာျဖစ္တဲ့ မာန သံုးမ်ိဳး။ ျပီးေတာ့မွ လူဆင္းရဲမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ မာနသံုးမ်ိဳးလို့ေပါင္း မာန ကိုးမ်ိဳး အစဥ္အတိုင္း ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္ေရာင္နီ
( ၂၄၊ ၀၅၊ ၂၀၁၀)

.