မက္ဒီေတးရွင္း

မက္ဒီေတးရွင္း

မက္ဒီေတးရွင္းတဲ့။ ကိုယ့္ဘာသာမွာပဲ မက္ဒီေတးရွင္း ရွိတယ္လို ့ ဟုိ မသိေသးခင္တုန္းက မွတ္ခဲ့ဖူး တာ။ အဲလို မဟုတ္ပါလားေနာ္။ ဘာသာတိုင္းမွာ မက္ဒီေတးရွင္း ရွိတယ္ဆိုတာ ဟုိတုန္းက နဲနဲေလး သေဘာေပါက္ခဲ့ေပမယ့္ ခုေလာက္ နဖူးေတြ ့ ဒူးေတြ ့ မ်က္ေတြ ့ မသိခဲ့တာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။

မက္ဒီေတးရွင္းဆိုတာ ပါဠိလို ဘာ၀နာ တဲ့။ ဘာ၀နာကို မက္ဒီေတးရွင္းလို ့ ဘာသာျပန္ၾကတယ္ေပါ့။ သို ့ေသာ္ ဘာ၀နာကို မက္ဒီေတးရွင္း ေလာက္ပဲ ဘာသာျပန္တာကိုေတာ့ ကိုယ့္အေနနဲ ့ သေဘာ မက်ဘူး။ ဘုရားရွင္ရဲ ့ ေျပာေဟာခဲ့တာ ဘာ၀နာ သိကၡာက်လို ့ထင္မိရဲ ့။ အဲ လူတတ္ၾကီး လုပ္ေျပာ တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ မျပည့္စံုဘူးလို ့ကို ထင္မိတာ။ဘယ္လို အသစ္ဘာသာျပန္ရမလဲဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ သိတာတစ္ခုကေတာ့ ဘာ၀နာ ဟာ ဘာ၀နာ လို ့ပဲ ဘာသာျပန္မွ ကြက္တိက်မယ္။

ဘာ၀နာ ဆိုတာက သမထ ဘာ၀နာ ၊ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ ရယ္လို ့ ဗုဒၶဘာသာမွာက ဖြင့္ဆိုတယ္ ေလ။ အျခားဘာသာမွာက၀ိပႆနာ လို ့ သူတုိ ့ရွိဟန္မတူ။ ေျပာသံလည္း တစ္ခါမွ မၾကားပါဘူး။

အမ်ားစု ေက်ာင္းလာသူေတြနဲ ့ စကား ေျပာၾကည့္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ကို က်န္းမာေအာင္ ေလ့က်င့္တဲ့ ေယာဂကိုလည္း မက္ဒီေတးရွင္း ေျပာသူက ေျပာျပန္တယ္။ ျပီးေတာ့ ျမဴးဇစ္ မက္ဒီေတးရွင္းတဲ့။ ေယာဂ အက်င့္ကေတာ့ ကိုယ္က်န္းမာတာေတာ့ မွန္ပါလိမ့္မယ္။ ခႏၶာကိုယ္ အဓိက ေလ့က်င့္တာ ကို။ ဒါက ကိုယ့္အျမင္ေပါ့ေလ။ ဘယ္ေလာက္ထိ စိတ္ကို ထိန္းနိုင္ေအာင္ က်င့္ၾကသလဲေတာ့ မသိဘူး။ စိတ္ကိုလည္း ထိန္းရတယ္ေတာ့ ေျပာပါတယ္။

ျမဴးဇစ္ မက္ဒီေတးရွင္း သမားကို ေမးျပန္ေတာ့ ညိမ့္ေညာင္း သာယာတဲ့ ျမဴးဇစ္ကို အသာေလး ဖြင့္ထားျပီး နားစိုက္ စိတ္စိုက္ေနတာပါတဲ့။ သီခ်င္း ၀ါသနာသူဆိုရင္ေတ့ာ မလြယ္ ေလာက္ဘူး လို ့ အသံေတးသြားအလိုက္ ညီးျဖစ္ေလမလား ေတြးမိပါတယ္။

ေတးသြားဆိုတာကေတာ့ စိတ္ကို နဴးညံ့သြားေစတာေတာ့ ျဖစ္ေလာက္ရဲ ့။ ကေလးဘ၀က မိဘ သားသမီးကို သီခ်င္းေလးဆို ပါးစပ္က ျမဴးဇစ္ေလးနဲ ့ေတာင္ သားသမီး ကေလးငယ္မ်ားခမ်ာ စိတ္က မိဘရဲ ့ သီခ်င္း အာရုံစိုက္ကာ အိပ္ေပ်ာ္သြားတယ္ေပါ့။

ဟိုတစ္ေလာေလးက ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္တဲ့ ဘုန္းၾကီး ႏွစ္ပါးကေတာ့ ေက်ာင္းမွာ လာျပီး မိတ္ျဖစ္ ေဆြျဖစ္ လာလည္ရင္း တရားထိုင္သြားပါတယ္။ တရား မထိုင္မီ စကားေတြ ေျပာေပါ့ေလ။ မိတ္ဆက္ စကား အလႅာပ သလႅာပနဲ ့ အမွတ္ရဖြယ္ သာရဏီယ ကထာ စကားေလးေတြ ေျပာျဖစ္တယ္ေပါ့။

တရားထိုင္ဖို ့ အခ်ိန္က်ေရာက္လာတာနဲ ့ ကိုယ္တို ့ မက္ဒီေတးရွင္း လုပ္တာက ဒီလို အာနပါန ေပါ့။
၀င္ေလ ထြက္ေလ ကို အာရံု တစ္ခုအေနနဲ ့ထားတယ္။ ႏွာသီး၀မွာ ၀င္လာတဲ့ ေလကို ၀င္ေလ ထြက္ေလ သိေနရံုပဲ။ ၀င္ေလ ထြက္ေလ ဟာ ရွည္သလား ၊ တိုသလား ။ ေလက ရွည္တာ တိုတာ အေပၚ မူတည္ျပီးလည္း မွတ္လို့ ရပါတယ္။ စိတ္က ေလ၀င္ ေလထြက္ကို သတိစိုက္ေနဖို ့ပဲလို ့ ေျပာျပီး ထိုင္ၾကပါတယ္။

သူတို ့ကလည္း ဘုန္းၾကီးေတြပဲ ဆိုေတာ့ တစ္နာရီကို မျပင္ပဲနဲ ့ေတာင္ ထုိင္နိုင္ပါတယ္။ ေျပာတဲ့ အတိုင္း မွတ္မမွတ္ကေတာ့ သူတို ့မွ သိမွာပါ့။ တရားထိုင္ျပီးေတာ့ သူတို ့ကို ေျပာျပလိုက္ပါတယ္။ ေကာင္းတယ္ေနာ္။ တရားထိုင္ရတာ။ အာနာပါန ဆုိတာက လူတိုင္း လုပ္လို ့ရတယ္။ ဘာသာတိုင္း ေပါ့ေနာ္။

ကိုယ္ကလည္း ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ေၾကာင္းကို အထူး မေျပာပါဘူး။ အာနာပါန ကို လုပ္သြားျပီးဆိုတာနဲ ့ဘုရားေၾကာင္းကို မေျပာေသာ္လည္း ဘုရား အဆံုးမတိုင္းလုပ္ရင္ ဘုရားအေၾကာင္း ေျပာတာထက္ ထိေရာက္မယ္ ထင္တာပဲ။

ျပီးေတာ့ ေျပာလိုက္ေသးတယ္။ မက္ဒီေတးရွင္းက ပါဠိလို ဘာ၀နာ ။ ဘာ၀နာက ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ အဲဒီ ႏွစ္မ်ိဳးထဲက သမထက ေတာ့ ေနရာေရြးတယ္။ ဆိတ္ညိမ္တဲ့ အရပ္လိုပါတယ္။ ေတာေတာင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ျမစ္ေဘးမွာ ျဖစ္ျဖစ္ လူအသြားလာ နည္းျပီး ဆိတ္ ညိမ္တဲ့ အရပ္က သမာဓိ ရလြယ္တယ္ေပါ့။

သမထက အာရံု တစ္ခုတည္းကို စူးစိုက္ရတာမို ့ ပတ္၀န္းက်င္က အေႏွာက္ယွက္ရွိရင္ အာရံုျပား တယ္ေပါ့။ ျပီးေတာ့ ထိုင္တဲ့ ဣရိယာပုထ္က ပိုေကာင္းတယ္။ သမာဓိရလြယ္ေၾကာင္း ေျပာျပပါ တယ္။

၀ိပႆနာကေတာ့ ေနရာ မေရြးဘူး။ ေနရာ တကာ လုပ္လို ့ရပါတယ္။ တရားထိုင္မွ မဟုတ္ဘူး။ သြားသြား လာလာ၊ လဲေလ်ာင္း ေနရင္းလည္း တရားလုပ္လို ့ရတယ္။ စကား ေျပာရင္းလည္း သတိကပ္ကာ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၀ိပႆနာ ျဖစ္တယ္။ ၾကားရင္လည္း ၾကားတယ္မွတ္။ ျမင္ရင္လည္း ျမင္တယ္မွတ္။

မဟာသတိပ႒ာန္ သုတ္မွာက အဘိဇၥ်ာဆိုတဲ့ ေလာဘ ရယ္၊ ေဒါမနႆဆိုတဲ့ ေဒါသရယ္ မျဖစ္ဖို ့ တရား အားထုတ္ရတာ။ အဓိက ေလာဘ ေဒါသ မျဖစ္ရင္ ၀ိပႆနာပဲ။ တရားပဲေပါ့။ မက္ဒီေတးရွင္း ပါပဲ။ အလြယ္တကူ ဒီလိုေလးပဲ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

အဓိကကေတာ့ တရား အားထုတ္ျပီဆိုတာနဲ ့ ၾကိဳးၾကိဳးစားစား( အာတာပီ)၊ အာရံုကို သတိထားကာ ( သတိမာ ) ၊ ျဖစ္တဲ့ အရာတိုင္းကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္း သိေနရမယ့္ ( သမၸဇာေနာ ) နဲ ့ တရား အားထုတ္ ရမယ္ေပါ့။

ကိုယ္ေျပာခ်င္ရာကို ေျပာလိုက္ျပီးျပီ။ သူ ့ဘက္က ဘယ္လို အားထုတ္တယ္ ဆိုတာက် သူက မေျပာေသးဘူး။ ကိုယ္ကလည္း ပါးစပ္ကလည္း အညိမ္မေန။ သိခ်င္စိတ္ကလည္း လႈပ္လႈပ္ရြရြ သိခ်င္လာတယ္။ အဲဒါနဲ ့ပဲ ဘုန္းၾကီးတို့ကေတာ့ ဘယ္လို အားထုတ္သလဲ။ သိပါရေစလား ဆိုေတာ့- တစ္ပါးက ေျပာပါတယ္။ သူတို ့ေဂါ့ဒ္ဘုရား ေျပာတဲ့ က်မ္းဂန္ကို ရြတ္ဖတ္တာက တစ္မ်ိဳး၊ ရြတ္ဖတ္ ျပီး လမ္းေလွ်ာက္ကာ အဲဒါကို ျပန္ႏွလံုးသြင္းျပီး တရား အားထုတ္တာပါတဲ့။

ေအာ္... ဟုတ္လား။ အင္း... ကိုယ္တို ့ ဘာသာမွာလည္း ရွိတယ္။ ျမတ္စြာဗုဒၶက ေဟာထားတဲ့ တရားေတာ္ရဲ ့ ဂုဏ္ကို ျပန္လည္ သတိရတာကို ဓမၼာနဳႆတိ ဘာ၀နာ လို ့ေခၚတယ္။ ဓမၼ+ အနဳႆတိ ။ ဓမၼ- ဘုရားေဟာ တရားဓမၼကို၊ အနဳ- ခဏခဏ၊ အျပန္အလွန္၊ သတိ- အမွတ္ရေနတာ လို ့ ရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။ တူသားပဲေနာ္။ ဟာမိုနီေလး ျဖစ္သြားတာေပါ့ေလ။

ဟုတ္တယ္။ တူတယ္တဲ့။ သူက ေျပာပါတယ္။ ဘာသာတိုင္းက ျငိမ္းခ်မ္းေအာင္ လုပ္ေနတာပါတဲ့။ အင္း... ဟုတ္ပါတယ္ ဆိုတာကို ေထာက္ခံကာ ကိုယ္ကလည္း ေျပာျပပါတယ္။

ျပီးေတာ့ သူက သေဘာက်သြားတာက ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္ေတြ အေၾကာင္းလည္းမပါ၊ အာနာပါန နဲ ့ ျမင္ရင္ ျမင္တယ္မွတ္၊ ၾကားရင္ၾကားတယ္မွတ္၊ ေလာဘ ေဒါသ မျဖစ္ဖို ့ အဓိကဘဲ ဆိုတာကိုေပါ့။

တကယ္တမ္းက ဘာသာဆိုတာ အမွတ္တံဆိပ္ပါဘဲ။ သေကၤတေလာက္သာ။ ဘယ္သူ အာနပါန လုပ္လုပ္ သမာဓိရမွာ မလြဲပင္။ ဘယ္သူ ၀ိပႆနာ ရႈရႈ ၊ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း သိမည္ပင္။

ဒါကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမဴးဇစ္ မက္ဒီေတးရွင္း သမားကိုလည္း အျပတ္သတ္ မျငင္းခဲ့ပါဘူး။ ဟုတ္ေတာ့ ဟုတ္မွာေပါ့ေလ။ သို ့ေသာ္ တီးလံုးကို သေဘာက်ေနရင္ သမာဓိကေတာ့ မရနိုင္ဘူး။ မသိမသာေလး ဆြဲထည့္လိုက္တယ္။ စိတ္ကေတာ့ အဲဒီထဲ ေပ်ာ္၀င္သြားမယ္ေပါ့။

တရား အားထုတ္တယ္ မက္ဒီေတးရွင္းဆိုတာ စိတ္ျငိမ္ဖို ့လို ့ သူတို ့က ဒီေလာက္ဘဲ သိထားၾကတာ ကိုး။ ခႏၶာရဲ ့ အျဖစ္ပ်က္ကို သိဖို ့လည္း မဟုတ္တာကမ်ားတယ္။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ ေက်ာင္းမွာ လာျပီး မက္ဒီေတးရွင္း လုပ္ခ်င္လို ့ လာတဲ့ သူမ်ားမ်ားက စိတ္မျငိမ္လို ့ အိပ္မရတာရယ္၊ စိတ္ထဲမွာ ေနရၾကပ္တာနဲ ့ စိတ္က်သလိုမ်ိဳး ျဖစ္တာရယ္။ Stress ဆိုတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ ေပ်ာက္ေအာင္ ဆိုတာရယ္ စတာေၾကာင့္ လာၾကတာပါ။

နိဗၺာန္အေၾကာင္းကိုလည္း ထူးမေမးတာမ်ားတယ္။ အဲဒါမေမးသလို ခႏၶာကိုယ္ ဘယ္လိုျဖစ္ျပီး ပ်က္တယ္ဆိုတာကိုလည္း သူတို ့ စိတ္၀င္စားစြာ ေမးေလ့ မရွိပါဘူး။ (မေမးတတ္ဘူးထင္ရဲ ့။)

သူတို ့ နားလည္ထားတာကေတာ့ တရားထုိင္ရင္ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္ ဆိုတာေတာ့ နားလည္တယ္။ ၀ါရီဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြကိုလည္း ေလွ်ာ့သြားတယ္ဆိုတာ တရားထိုင္ျပီးတာနဲ ့ သေဘာေပါက္ သြားၾကတယ္။ အိပ္မေပ်ာ္သူကလည္း တရားထိုင္တာ အိပ္ေကာင္းတယ္လို ့ ဖြင့္ဟျပန္ေရာ။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ။ သမထဆိုတာကေတာ့ ဘုရားရွင္ မပြင့္လည္း သိနိုင္ပါတယ္။ သိၾကလို ့လည္း စ်ာန္ရ အဘိညာဥ္ရ ၊ ေျမလွ်ိဳး မိုးပ်ံ တန္ခိုးရၾကတဲ့ ရေသ့မ်ား ဇာတ္ေတာ္မ်ားစြာမွာ ေတြ ့ရပါ တယ္။ ဘုရားရွင္ ဘုရားမျဖစ္မီကပင္ ရေသ့ဆရာၾကီးမ်ား ထံ စ်ာန္အဘိညာဥ္ ရခဲ့ဘူးတယ္ မဟုတ္ ပါလား။

နိဗၺာန္ ဆိုတဲ့စကား၊ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ ဆိုတဲ့ ၀ိပႆနာတို ့ ၊ ပညတ္တို ့ ဆိုတာကေတာ့ ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူမွ သိခြင့္ရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ မပြင့္လို ့ကေတာ့ နာမည္ေလးေတာင္ ၾကားဖူးဖို ့ မလြယ္ကူ ေၾကာင္း ၀ိနည္းပရိ၀ါရ ပါဠိေတာ္မွာေတြ ့ရပါတယ္။

ဒိလိုဆိုေတာ့ ဘာ၀နာ ဆိုတာကို မက္ဒီေတးရွင္း လို ့ ဘာသာျပန္တာ ကိုယ္သေဘာမက်တာက ဒါေၾကာင့္ပါ။ ကိုယ့္ဘာသာမွာက ၀ိပႆနာလည္း ပါတယ္။ သူတို ့သိထားတဲ့ ျမဴးဇစ္ေလာက္၊ သမထ ရိုးရိုးေလာက္ဆိုေတာ့ ဘုရားရွင္ ေဖၚထုတ္ ေဟာျပေတာ္မူခဲ့တဲ့ ၀ိပႆနာ မပါေတာ့ သိကၡာက်တာ ေပါ့။

ကဲ ဒီေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ မက္ဒီေတးရွင္းဆိုတာကို ဘယ္လို လုပ္သင့္တယ္ ဆိုတာ သိျပီေပါ့ေနာ္။ အိပ္ေဆးလည္းျဖစ္၊ ၀ါရီ ပူပန္မႈလည္းေ၀း၊ ဖိစီးစိတ္လည္း ေအးမွေတာ့ မက္ဒီေတးရွင္းဆိုတာကို လက္မေႏွးသင့္ဘူး မဟုတ္ပါလားေနာ္။

ေအးေဆးစြာ အိပ္ေပ်ာ္နိုင္ေအာင္ ေကာင္းေကာင္းေလး...
၀ါရီ ပူပန္မႈလည္းေ၀းနိုင္ေအာင္ ေကာင္းေကာင္းေလး...
ဖိစီးစိတ္ေတြလည္း ေအးနိုင္ေအာင္ ေကာင္းေကာင္းေလး...
ၾကိဳးစားၾကေစရာသတည္း...။





မွတ္ခ်က္။ ။ သမထကို tranquility meditation ႏွင့္
၀ိပႆနာကို Insight meditation လို ့
ဘာသာျပန္တာရွိပါတယ္။
သို ့ေသာ္ အျခားဘာသာမွာ ၀ိပႆနာဆိုတာ
မၾကားရျခင္း မေတြ ့ျခင္းကို ရည္ရြယ္သည္။


ျမတ္ေရာင္နီ
( ၀၆ ၊ ၁၀ ၊၂၀၁၀ )

.