သတိ... ဂ်ာမဏီေျမေပၚက ေျခလွမ္းမ်ား- ၁၅

သတိ

သတိျပဳ

အပိုင္း (က)

သတိရွိေစဖို ့ဆိုတာကိုပဲ အမ်ားစုက သတိ ေပးထားတတ္ၾကပါတယ္။ မီး သတိျပဳ၊ တာ၀န္မွ အပ မ၀င္ရ ၊သတိ အႏၱရာယ္ရွိသည္ ၊ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ၊ ကြမ္းတံေတြးမေထြးရ - စတာေတြေပါ့။ သတိ ဆိုတာ မလုပ္သင့္တာ၊ မလုပ္ရတာ ေတြ ကို တားျမစ္ခ်က္တစ္ရပ္နဲ ့ သတိေပးတာ။ ေနာက္ျပီး တိုးတက္ရာ တိုးတက္ဖို ့အတြက္သတိေပးတာ ျဖစ္တယ္ လို ့သေဘာ ေပါက္သင့္တယ္။

သတိျပဳ ဆိုတဲ့ အရာကို သတိ မျပဳမိခဲ့ရင္ေတ့ာ မွားေတာ့တာပါပဲ။ ထိုက္သင့္တဲ့ အျပစ္ရေတာ့ တာေပါ့။ သတိထားလိုက္ ျပီးေနလိုက္တာနဲ ့ ေအးေဆးစြာ ေနနိုင္တဲ့ အက်ိဳးကလည္း ရျပန္ေရာ။

ခု.. ေႏြရာသီ ေရာက္ျပီဆိုတာနဲ ့ကိုယ့္ရြာမွာ ဖြင့္ေနၾက အဆိုေတာ္ ဦးထြန္းေရႊ ရဲ ့ မီးေဘးေရွာင္
လို ့ မ ေလာင္ခင္ တားၾကပါ၊ ရန္သူ ထိုမီးကို... စတဲ့ သီခ်င္းကိုလည္း ျပန္လည္ၾကား ေယာင္ ေနမိတယ္။ မီး ေရး မီးကင္း ကိစၥ အေရးၾကီးတာမို ့ သတိေပးေနတဲ့ သီခ်င္းေလးပါပဲ။ေကာင္းပါ့။

သူ ဆိုတဲ့ သီခ်င္း ထဲမွာ ရန္သူ ငါးပါးထဲမွာ အင္မတန္ ဆိုး၀ါးလွတာ သူခိုး ဓားျပတဲ့ ဆိုးတဲ့ ရန္သူပါ- တဲ့။ ၾသကာသ ကန္ေတာ့ခ်ိဳးမွာ ပါတဲ့ ရန္သူ ငါးပါးဆိုတာ ၁။ ေရ ၂။ မီး ၃။သူခိုး။ ၄။အေမြခံ သား သမီး ဆိုး ၅။မင္းဆိုး မ်ားျဖစ္ပါတယ္။

အတိုခ်ဳပ္မွတ္တတ္ဖို ့ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ စာမ်က္ႏွာ (၁၇၆)မွာ ေဆာင္ပုဒ္ စပ္ထားပါတယ္။
ေဆာင္ပုဒ္- ေရ မီး သူခိုး၊ ေမြခံဆိုးနွင့္၊ မင္းဆိုး အျပား ၊ ရန္မ်ိဳး ငါး၊ မွတ္သားေလကြယ့္၊အမွန္တဲ့။

ေတာင္ျမိဳ ့ဆရာေတာ္ကေတာ့ ရန္သူမ်ိဳး ငါးမ်ိဳးကို မွတ္သားေလကြယ့္ ၊ အမွန္ရန္သူ-ပါတဲ့။ ဘယ္ဟာ က ပိုဆိုး သလဲလို ့ဆိုတာေတာ့ မပါဘူး။ သီခ်င္းထဲမွာေတာ့ မီးက အေတာ္ေလး ဆိုး၀ါးဆံုး ရယ္လို ့ တင္စား တာ ရွိမွာေပါ့။ ကိုယ့္အထင္ေပါ့ေလ။

တကယ္တမ္း အဆိုး၀ါးဆံုး ဟုတ္၊ မဟုတ္ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့။ ဥပမာ-ဆူနာမီ လို ေရေတြ ၾကီး လို ့ပ်က္ဆီးၾကတာနဲ ့ မီးေလာင္လို ့ ပ်က္ဆီးၾကတာ ဘယ္ကပို ဆိုးသလဲ။ ဆူနာမီေလာက္ ရြာ အေတာ္ ေတာ္ မ်ားမ်ား ပ်က္ဆီး ခံရသလို ေနရာတကာမွာ မီးေလာင္ဘူးပါသလား။ ဒါ့ျပင္ ဒါ့ျပင္... ရန္သူေတြနဲ ့လည္း ႏႈိင္းစာၾကည့္ေပါ့။

သူ ့အေနနဲ ့ကေတာ့ ရန္သူ ငါးပါးထဲမွာ မီး အဆိုးဆံုး လုိ ့ ေဖၚက်ဴးခ်င္တာနဲ ့ပဲ သီကုံးထားတာလို ့မွတ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းေတာ့ အဆိုေတာ္ၾကီး က်န္ရန္သူေတြ ဆိုး၀ါးတာကို မေတြ ့ၾကံဳက္ဘူးလို ့ေလလားဘဲ။

ကဲပါေလ.. မီးဆိုလည္း မီးေပါ့ေလ။ ဒီေနရာ မီးလို ့ဘဲ ဆိုၾကစို ့ရဲ ့။ ဒါမွ ကိုယ္ေျပာမည့္ ေရးမွာ ေတြနဲ ့ အံ၀င္ ဂြင္က်မွာ။

သတိထားရမွာက သာသနာလည္း ဒီလို ပါပဲ။ မီးမေလာင္ဖို ့ သတိျပဳ ေနရတာ။ အျမဲ သတိျပဳဖို ့ ဆိုေနၾကတာ။ သူရဲ ့ သီခ်င္းက ေႏြရာသီ ေရာက္မွ ၾကားရတဲ့ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္။ သာသနာမွာ လူတိုင္း ကို မီးမေလာင္ေစဖို ့ ဆိုေနၾကတာက အဆိုေတာ္မ်ားစြာ။ ရာသီမေရြး။ သီခ်င္းစာသား အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ ဆိုေနတဲ့ သီခ်င္းပုဒ္ေပါင္းမ်ားစြာ။ ဦးတည္ခ်က္ စာသား အတူတူ။ဒီ သီခ်င္းကို သီကံုးေရးသားခ်ိန္က ေလးသေခ်ၤနဲ ့ ကမၻာ တစ္သိန္း။ တင္စားၾကည့္တာ။ (ကန္ေတာ့၊ ကန္ေတာ့) ။ အဲ... ရွဴပ္သြားမယ္။

ရွင္းေအာင္ ေျပာပါ့မယ္။ သာသနာမွာ မီး သတိျပဳ ဖို ့ မီးမေလာင္ ေအာင္ ရွာေဖြ ခဲ့တဲ့ တရား ဓမၼ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဓမၼေတြကို ဘုရားရွင္ေလးသေခ်ၤနဲ ့ ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီ ျဖည့္က်င့္ခဲ့ရပါတယ္။

ပါရမီ က အက်ဥ္း (၁၀) ပါး - ဒါန၊ သီလ၊ ေနကၡမၼ၊ ပညာ၊ ၀ီရိယ၊ ခႏၱီ၊ သစၥ၊ အဓိ႒ာန၊ ေမတၱာ၊ ဥေပကၡာ ပါရမီတုိ ့ျဖစ္ပါတယ္။ အျပားသံုးဆယ္ ဆိုတဲ့ အတိုင္း ဒီ ဆယ္ပါးကို ဘဲ ရိုးရိုးပါရမီ၊ ဂြတ္ ပါရမီ၊ ဂြတ္ရွယ္ပါရမီ ဆိုတာအေနနဲ ့လည္း ျဖည့္က်င့္ ခဲ့ရပါတယ္။ စာအလို ပါရမီ၊ ဥပပါရမီ၊ ပရမတၳပါရမီ သံုးမ်ိဳးေပါ့ ။

အျပား သံုးဆယ္ ဆိုတာ မူလ ဆယ္ပါးကိုတည္၊ ဒီ သံုးမ်ိဳးသံုးစားနဲ ့ေျမွာက္လိုက္ပါက သံုးဆယ္ ျဖစ္သြား ပါေလေရာ။ ဥပမာ- ဒါန တစ္ခုကို ဆိုပါစို ့- ဒါနပါရမီ၊ ဒါန ဥပပါရမီ၊ ဒါန ပရမတၳပါရမီ လို့ သံုးပါစီျပားကာ ၊ က်န္ ပါရမီ မ်ား ဒီလို မ်ိဳးဘဲ တြက္ပါက သံုးဆယ္ ျဖစ္လာပါ့မယ္။

မသိေသးတဲ့ လူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ရွင္းေစလိုတာနဲ ့အေသးစိပ္ ေျပာလိုက္တာပါ။

မီးဆိုတာက အမ်ားသိေနတဲ့အတိုင္း ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏ၊ ေသာက၊ ပရိေဒ၀၊ ဒုကၡ၊ ေဒါမနႆ၊ ဥပါယာသ တဲ့။

နတၳိ ရာဂ သေမာ အဂၢိ။ There is no fire like lust. လိုခ်င္တဲ့ မီးထက္ ဆိုးတဲ့ မီး မရွိပါဘူး။ ( ဓမၼပဒ) မွာ ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူထားတာ ေတြ ့ရပါတယ္။

လိုခ်င္ မႈမ်ားေလ မီးေလာင္တာ မ်ားေလ။ လိုခ်င္မႈ ေတြ ေၾကာင့္ မလုပ္သင့္တာ မွန္သမွ် ေတြလုပ္ေနၾကတယ္။ ေဒါသ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာလည္း ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာ မျဖစ္ရလို ့၊ ကိုယ့္ အလို အတိုင္း မက်လို ့၊ မေက်နပ္လို ့ပါ။

ေလာဘ နဲ ့ ေဒါသ ဆိုတာ အလိုရခ်င္တာနဲ ့ အလိုမက်တာလို ့ သေဘာေပါက္ပါတယ္။

ဒီအလိုေတြပဲ လုိေနတာ။ အလို ရပ္ရင္ ပြဲျပီး မီးေသပဲ။ အလို နဲ ့ မီး က အတူတူပါပဲ၊ အလို မရွိတာ၊ မီးမရွိ တာ ကို နိဗၺာန္လို ့ဆိုတယ္။ နိဗၺာန္ ဆိုတာ ၀ါန- အလို၊ နိ- မရွိရာ။ (မီးမရွိရာ)

အလို ဆိုမွေတာ့ မျပည့္တာ ေသခ်ာတယ္။ ရိုးရိး ရွင္းရွင္းေလး ပဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ေမာဟ ဆိုတာ ဘာမွ မခြဲျခမ္းတတ္တာ။ ဇေ၀ဇ၀ါ။ လိုခ်င္တဲ့ထဲလည္း ေရာ၊ အလိုမက်တာနဲ ့လည္း ေပါင္း သူ ့အလုပ္ကိုက ကိုယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ် မခ်တတ္တဲ့ အလုပ္ပါ။ က်န္တဲ့ ဇာတိ စတဲ့ မီးေတြက သူတို ့ရဲ ့ ေနာက္လိုက္ မီးေတြ ၊ ဆင့္ပြါးမီးေတြလို ့ ဆိုရပါ့မယ္။

အဲဒီမီးေတြကို မေလာင္ေအာင္ သတိျပဳေစခ်င္တာနဲ ့ ဟုိတစ္ေလာ(၀၈၊၀၃၊၂၀၁၀)ေန ့က ကိုယ္နားလည္ သေဘာေပါက္တဲ့ အတိုင္း ျပန္လည္ကာ ျမဴးနစ္ျမိဳ ့မွာ ရွိတဲ့ ဂ်ာမန္ ဗုဒၶဘာသာ အသင္း သူအသင္းသာ မ်ားကို သတိျပဳတတ္ဖို ့ သတိဗိုလ္ အေၾကာင္း တရား ေဟာခဲ့ပါတယ္။မ်ား ေသာအားျဖင့္ သတိ ဆိုလိုက္ရင္ သတိပ႒ာန္သုတ္ ကို နားလည္ထားၾကျပီး၊ ၀ိပႆနာတရား ေဟာ ၾကပါတယ္။

ကိုယ္ကေတာ့ သတိပ႒ာန္သုတ္ကို မိတ္ဆက္သေဘာေျပာလိုက္ျပီး အနဳႆတိ ( ၁၀ )
ပါးနဲ ့ စပ္ရာ စပ္ရာေတြ ေဟာေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

သတိ ဆိုတာကို က အမွတ္ရတာကို သတိ ေခၚတာပါ။ သူ ့ကို သတိရလိုက္တာ ဘာညာ ဘာညာ လည္း သတိ ပါပဲ ။ အနဳႆတိ (၁၀)ပါးက လာတဲ့ သတိ နဲ ့ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာမ်ားကို သတိရမႈေတြနဲ ့ ကေတာ့ မတူဘူးေပါ့။

ဆိုင္ရာေလးေတြကို သတိရတာက သတိရရင္း ရရင္းက လြမ္းစိတ္ေတြ ေပၚလာတယ္။
တစ္ခါတစ္ခါ ငိုခ်င္စိတ္ေပၚလာတတ္တယ္။ မထိန္းနိုင္ရင္ ငိုတဲ့ အထိ ေရာက္သြားတယ္။ ဒါ့ထက္ မထိန္း နိုင္ရင္ စိတ္ထဲ ၾကိတ္ခံစားကာ ပူေလာင္ ေဆြးေျမ့တဲ့ အဆင့္ထိ ေရာက္သြားပါတယ္။

အဲဒါပါပဲဗ်ာ၊ သူ သူ ဆိုတာေလးကို သတိရတယ္ ဆိုတာ မီးေလာင္တာ ကို ေလာင္မွန္းမသိ ျဖစ္သြားတာပါ။

အနဳႆတိ ( ၁၀ ) ပါးမွာ ပါတဲ့ သတိ ကလည္း အမွတ္ရတာပါပဲ။ ဆယ္ပါးထဲက ကိုယ့္ၾကိဳက္ တဲ့ အနဳႆတိကို အမွတ္ရ ေနတာဟာ မီး ျငိမ္းေနတာ။ ျငွိမ္းေနတာပါ။

အနဳႆတိ ( ၁၀) ပါးက ဗုဒၶါနဳႆတိ၊ ဓမၼာနဳႆတိ၊ သံဃာနဳႆတိ၊ သီလာနဳႆတိ၊
စာဂါနဳႆတိ၊ ေဒ၀တာနဳႆတိ၊ ဥပသမာနဳႆတိ၊ မရဏႆတိ၊ ကာယဂတာသတိ၊ အာနပါန ႆတိ-တို ့ ျဖစ္ပါတယ္။

အနဳႆတိ (၁၀) ပါး နာမည္ သိရံုနဲ ့ ဗုဒၶဘာသာ နဲ ့ မရင္းနီးေသးသူမ်ား အဖို ့ အက်ယ္ ေျပာရပါတယ္။ ေျပာဖို ့လည္း လိုပါတယ္။ အေျခခံမရွိရင္၊ အေျခခံမေကာင္းရင္ ျပိဳလဲသြားရတဲ့ အိမ္ပ မာ၊ တုိက္ပမာ ဗုဒၶဘာသာ ေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို ့ အေျခခံ ေလးမ်ား ေကာင္းေကာင္း လိုအပ္ ပါ တယ္။

ဗုဒၶဘာသာလို ့ခံယူထားေပမယ့္ ဗုဒၶါနဳႆတိ ဘယ္လို ပါြးမ်ားမသိေလေတာ့ ကိုယ့္အထင္နဲ့
ကိုယ္ ပြါးေနၾကပါပံုၾကည့္ဦး ။ ဗုဒၶါနဳႆတိ ၊ဗုဒၶါနဳႆတိ လို ့ထပ္ခါထပ္ခါ ပါးစပ္ကဆိုျပီး ပါြးမ်ား ေနၾက တယ္တဲ့။ ေမတၱာ ကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းေလတဲ့ အသိတစ္ေယာက္ကလည္း ေမတၱာ ေမတၱာ လို ့ ပါြးမ်ား ပါ သတဲ့။

အဲဒီအေၾကာင္းကို ထည့္ေဟာေတာ့ ဂ်ာမန္ တရားနာ ပရိသတ္မ်ား ရယ္ၾကေလေတာ့တယ္။
မယံုမရွိနဲ ့ ကိုယ့္ေတြ ့ ျဖစ္သည္။.....

အေျခခံ အားေပ်ာ့သူမ်ားကို ရည္ရြယ္ကာ အပိုင္းေလးမ်ား ဆက္လက္ ၾကိဳးစားေရးသားပါဦးမည္။

ျမတ္ေရာင္နီ
(၂၇၊၀၃၊၂၀၁၀)